σ
Ι.Ν Αρχαγγ. Μιχαήλ Αετού
Το μοναστήρι του Αετού χτίστηκε το 1890 και τους τοίχους του κοσμούν τοιχογραφίες γνωστών αγιογράφων της περιοχής .Έχει ενδιαφέρον όμως να μάθουμε την ιστορία του και το πως και γιατί χτίστηκε. Το 1890 ,4 κάτοικοι του Αετού πήγαν στον Σταυρό Χαλκιδικής οπού εκείνη την εποχή γινόταν μεγάλο Παζάρι για να αγοράσουν ζώα. Στο παζάρι είχαν έρθει και μοναχοί από το Άγιο Όρος. Ένας από αυτούς τους μοναχούς τους ρώτησε από που είναι και εκείνοι του είπαν ότι είναι από τον Αετό και τους πληροφόρησε ότι υπήρχε κάποιος μοναχός στο Άγιο Όρος που κατάγετε από τον Αετό. Δεν γνώριζε όμως το επίθετο του παρά μόνο το όνομα του που ήταν κατά κόσμο Αναστάσιος και κατά κύριο Παπα Δαμιανός.
Οι τέσσερις κάτοικοι του Αετού που είχαν πάει στο Παζάρι αποφάσισαν μισοί να πάρουν τα ζώα που αγόρασαν και να γυρίσουν και οι άλλοι να παν στο Άγιο Όρος για να βρουν τον μοναχό. Πράγματι μετά από πολλές προσπάθειες βρήκαν τον μοναχό και τον αναγνώρισαν. Ήταν ο Ρόμπες Αναστάσιος που είχε φύγει νέος από το χωριό πριν από 25 χρόνια. Του υποσχέθηκαν πως αν γυρίσει στο χωριό θα του κτίσουν οι κάτοικοι Μοναστήρι για να μονάσει. Οι κάτοικοι μόλις γύρισαν από το Άγιο Όρος ενημέρωσαν και τους υπόλοιπους κάτοικους του χωριού και αποφάσισαν να συμβουλευτούν τον Τούρκο Συνταγματάρχη που κατοικούσε στον Νυμφαίο για τον τρόπο με τον οποίον θα έπαιρναν την άδεια από τον Σουλτάνο για την ανέγερση της Μονής. Ο Τούρκος Συνταγματάρχη τους είπε ότι πρέπει να κάνουν αίτηση στον ίδιο τον Σουλτάνο. Τους είπε όμως ότι όποιος πάει την αίτηση στην Κων/πολη πρέπει να την ρίξει στο Γραμματοκιβώτιο του Σουλτάνου και να φύγει αμέσως γιατί αν τον έβλεπαν θα τον σκότωναν.
Την εποχή αυτή δούλευε σαν κηπουρός στον κήπο του Σουλτάνου ένας κάτοικος του χωρίου που ονομαζόταν Χρήστος Μάνος. Σ’αυτόν οι κάτοικοι του Αετού δώσανε την αίτηση για να την ρίξει στο Γραμματοκιβώτιο του Σουλτάνου. Πράγματι ο Χρήστος Μάνος τα κατάφερε χωρίς να γίνει αντιληπτός από κανέναν και το ίδιο βράδυ αναχώρησε από την Κων/πολη και γύρισε πίσω στον Αετό. Το χωρίο για να τον τιμήσει τον διόρισε εκκλησιαστικό επίτροπο για όλη του την ζωή.
Ο Σουλτάνος διάβασε την αίτηση των κατοίκων του Αετού και αποφάσισε να δώσει την άδεια για το κτίσιμο της Μονής. Έστειλε την άδεια στο Καντόνι της Δυτ.Μακεδονίας ,στο οποίο ανήκε ο Αετός και είχε πρωτεύουσα το Μοναστήρι. Από εκεί η άδεια στάλθηκε στην Μονή Κοιμήσεως την Θεοτόκου της Κλαδοράχης, επειδή εκείνη την εποχή ήταν το μεγαλύτερο Μοναστήρι της περιοχής. Γι’αυτό και το μετόχι του δικού μας Μοναστηρίου φαίνετε γραμμένο στα χαρτιά σαν μετόχι Ενορίας Κοιμήσεως την Θεοτόκου Κλαδοράχης. Τελικά η άδεια έφτασε στην Μητρόπολη Καστοριάς και ύστερα από λίγο καιρό άρχισε η κατασκευή της Μονής.
Η Μονή χτίστηκε με προσωπική εργασία των κατοίκων. Κατά την διάρκεια των εργασιών σκοτώθηκε ο κάτοικος του χωριού Κων/νου Γραμμένος κουβαλώντας πέτρες στην πλάτη. Το χτίσιμο της Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών τελείωσε το 1982 και από τότε άρχισε να λειτουργεί. Σε αυτήν μόνασε για περίπου 50 χρόνια ο Παπα Δαμιανός όπου και πέθανε σε ηλικία 105 ετών.
Σήμερα στο Μοναστήρι γίνεται Θεία Λειτουργία κάθε Σάββατο πρωί από τους ιερείς της περιοχής και κάθε Δευτέρα απόγευμα τελείται παράκληση στους Αρχαγγέλους. Στις 8 Νοεμβρίου η Μονή πανηγυρίζει. Πλήθος κόσμου επισκέπτονται την Μονή για να προσκυνήσουνε και λαμβάνουν χώρα πολιτιστικές εκδηλώσεις.